De diagnose darmkanker

De darmen

Uw darmen maken onderdeel uit van het maag-darmstelsel dat zorgt voor de vertering en opname van voedsel en de uitscheiding van afvalproducten van de voedselvertering. Ná de maag gaat het spijsverteringskanaal over in de dunne darm.

De dunne darm bestaat achtereenvolgens uit de twaalfvingerige darm, de nuchtere darm en de kronkeldarm. De dunne darm is bij een volwassene zes tot zeven meter lang. Vooral in het begin van de dunne darm worden lichaamssappen afgescheiden die zorgen voor de vertering van het voedsel. Verteerd voedsel wordt vervolgens later in de dunne darm opgenomen.

De dunne darm gaat over in de dikke darm. Deze begint bij de blindedarm en gaat vervolgens over naar het colon. In de dikke darm leven veel bacteriën die een nuttige bijdrage leveren aan de vertering van voedsel. In het colon worden ook voedingsstoffen en vooral veel water opgenomen, waardoor de ontlasting dikker en compacter wordt. De onverteerbare voedselresten komen tenslotte terecht in de ongeveer 20 cm lange endeldarm terecht en verlaten via de anus het lichaam.

Darmkanker

Darmkanker is een verzamelnaam voor verschillende soorten kanker van de dunne darm, de dikke darm (colon) en de endeldarm (rectum). Kanker van de dunne darm is vrij zeldzaam. Kanker van de dikke darm en endeldarm wordt ook wel colorectaal carcinoom genoemd en is zowel bij mannen als bij vrouwen de op twee na meest voorkomende kankersoort.

Jaarlijks wordt de diagnose colorectaal carcinoom bij ongeveer 13.000 mensen gesteld. Bij 1 op de 5 van hen gaat het om rectumcarcinoom (endeldarmkanker) en bij 4 op de 5 om coloncarcinoom (dikkedarmkanker). Het aantal mensen met darmkanker neemt toe. Dit heeft onder andere te maken met de vergrijzing van de bevolking, maar ook ons leefpatroon heeft invloed op het steeds vaker voorkomen van deze ziekte.

Zeker wanneer darmkanker nog niet uitgezaaid is, zijn de behandelmogelijkheden goed. Uitzaaiingen komen met name voor in de lymfe, de lever en de longen en vergen een intensievere behandeling.

Oorzaken en risicofactoren

Het lijkt er sterk op dat darmkanker een typische welvaartsziekte is. Erfelijkheid komt maar bij een kleine minderheid van de gevallen voor. Een Westers voedingspatroon en leefstijl vergroten waarschijnlijk sterk de kans op darmkanker. Overgewicht, weinig lichaamsbeweging, roken, alcoholgebruik en het eten van rood vlees vergroten het risico, waarbij het eten van verkoold en verschroeid vlees (barbecue!) het risico nog eens extra verhoogd. Vegetariërs hebben een beduidend kleinere kans op darmkanker. Lees hier meer.

Net als bij de meeste andere kankersoorten komt darmkanker ook méér voor op oudere leeftijd. Mensen waarbij tijdens een darmonderzoek poliepen zijn gevonden lopen een groter risico dat deze goedaardige poliepen onrustige cellen bevatten die kunnen leiden tot darmkanker. Poliepen worden om die reden altijd verwijderd. Patiënten met een chronische darmontsteking, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn, hebben een licht verhoogde kans op darmkanker. IBS (prikkelbaredarmsyndroom) vergroot het risico op darmkanker voor zover bekend niet.

Bevolkingsonderzoek

Vroege opsporing van darmkanker is van groot belang voor het succes van de behandeling. Om die reden én vanwege het steeds vaker voorkomen ervan, wordt vanaf 2014 wordt er een landelijk bevolkingsonderzoek naar darmkanker gedaan. Dit betekent dat alle Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar elke twee jaar een oproep krijgen om ontlasting in te leveren. Deze ontlasting wordt gecontroleerd op bloedsporen. Bloedsporen kunnen eventueel wijzen op darmkanker, maar kunnen ook een andere oorzaak hebben, zoals chronische darmontstekingen, aambeien of darmpoliepen. Wanneer u bloedsporen bij de ontlasting heeft, wordt verder onderzoek naar de oorzaak hiervan gedaan.