In de dierenartsenpraktijk worden tegenwoordig relatief meer honden met een hartprobleem gediagnosticeerd dan vroeger. Hier zijn meerdere redenen voor, een daarvan is dat onze huisdieren steeds ouder worden, omdat er betere gezondheidszorg voor ze beschikbaar is.
Werking hart
Het hart van de hond werkt hetzelfde als dat van de mens. Het bestaat uit de rechter- en linker harthelft, met in elke helft een boezem en een kamer. De linkerkamer pompt het bloed via de aorta het lichaam in, de rechterkamer pompt het bloed naar de longen. Omdat de linker harthelft veel meer weerstand moet overwinnen om het bloed weg te pompen, is dit het meest gespierde gedeelte van het hart. In het hart zitten verschillende kleppen om te voorkomen dat het bloed terugstroomt het hart in. De kleppen tussen boezems en kamers heten de atrioventriculaire kleppen (AV-kleppen). Het hart van kleine honden klopt tussen de 90 en 120 keer per minuut (in rust), bij grote rassen is dat tussen de 60 en 90 keer. Het hart trekt samen onder invloed van kleine elektrische prikkels die ontstaan in verschillende prikkelcentra in het hart. Deze centra staan onder invloed van verschillende ‘drukmeters’ op andere plekken in het lichaam. Als de bloeddruk oploopt, gaat het hart langzamer kloppen en vice versa.
Hartproblemen
Deze processen die zich in het hart afspelen kunnen op verschillende punten verstoord worden. Er kunnen problemen optreden in de prikkelvorming of -geleiding, de hartspier zelf kan niet goed (meer) werken, de kleppen kunnen lekken of juist niet goed open gaan, of het hart kan verkeerd gebouwd zijn.
Veelvoorkomende hartaandoeningen
Klepinsufficiëntie: kleplekkage. Dit zien we vooral bij kleine rassen en dan voornamelijk de Cavalier King Charles Spaniel.
Aritmiën: ritmestoornissen zoals atriumfibrillatie.
Dilatatoire cardiomyopathie: komt vaak voor bij de grotere rassen. De hartspier degenereert. Dit gaat vaak samen met ritmestoornissen.
Aangeboren afwijkingen:
Aortastenose: een vernauwing van de klep tussen linkerkamer en aorta. Hoe forser de vernauwing, hoe groter de problemen zijn. Aortastenoses leiden tot linkerhartfalen.
Pulmonaalstenose: hetzelfde als aortastenose maar dan aan de longslagader. Een pulmonaalstenose leidt tot rechterhartfalen.
Persisterende ductus arteriosis: het na geboorte blijven bestaan van de foetale bloedsomloop.
Ventrikelseptumdefect: een gat in de wand tussen de linker- en rechterkamer.
Bovenstaande aandoeningen kunnen leiden tot hartfalen. Het hart wordt veel zwaarder belast dan het aankan en faalt letterlijk om de bloeddruk in stand te houden. Er treedt ook schade op aan de hartspier zelf, omdat het uitrekt door het terugstromende bloed of doordat het heel hard moet samenknijpen. Bij falen van het linkerhart ontstaat vaak longoedeem (en bij katten ook vrij vocht in de borstholte) en bij rechterhartfalen vocht in de buikholte.
Dieren met linkerhartfalen hebben de volgende symptomen:
hoesten
versnelde ademhaling
verminderd uithoudingsvermogen, is heel snel moe
blauwe slijmvliezen
slechtere algehele conditie
flauwtes
Diagnose stellen
Uw dierenarts zal altijd beginnen met het onderzoek door goed naar het hart te luisteren (hartauscultatie) en de rest van het lichamelijk functioneren van de hond te checken. Om specifiek vast te stellen welke afwijking er speelt en in welk stadium de ziekte zich bevindt, zijn er diverse aanvullende diagnostische mogelijkheden. Soms moet u hiervoor doorgestuurd worden naar een meer gespecialiseerde kliniek, maar vaak heeft uw dierenarts deze mogelijkheden zelf in huis. De verdere diagnostiek die gedaan kan worden is echocardiografie (hartecho), ECG (hartfilmpje), röntgenfoto’s en bloedonderzoek.
De prognose van een hartprobleem is geheel afhankelijk van het type, in welk stadium het is en of het dier al lijdt aan hartfalen.
Piet Hellemans - Veterinair consultant en freelance dierenarts
En dan?
De prognose van een hartprobleem is geheel afhankelijk van het type, in welk stadium het is en of het dier al lijdt aan hartfalen. Er zijn diverse mogelijkheden tot behandeling met behulp van medicijnen. Er geldt natuurlijk altijd, hoe eerder u erbij bent hoe beter. Twijfel dus nooit om naar de dierenarts te gaan bij een gek hoestje of wanneer uw hond conditie verliest zonder duidelijke reden.
