Verstopping

Hoe vaak iemand op een dag moet poepen verschilt per persoon. De een moet wel drie keer op een dag, terwijl voor een ander driemaal per week normaal is. Wanneer de ontlasting minder dan drie maal per week komt, wordt er gesproken van verstopping. Synoniemen voor verstopping zijn obstipatie, constipatie en hardlijvigheid.

Het poepen gaat moeizaam, is soms pijnlijk en de ontlasting is hard en droog. Dit komt doordat de ontlasting te lang in de dikke darm heeft gezeten. In de dikke darm wordt namelijk vocht onttrokken aan de ontlasting. Doordat de ontlasting zich in de dikke darm ophoopt, kan er ook sprake zijn van buikpijn of buikkrampen. Wanneer de darm heel vol is, is het mogelijk dat er wat dunne ontlasting langs de harde ontlasting weglekt. Dit wordt overloopdiarree of paradoxale diarree genoemd. Als het lukt om te poepen kun je erna het gevoel hebben nog niet klaar te zijn. Door te hard te drukken kunnen er aambeien en kloofjes of scheurtjes in de anus (fissuren) ontstaan.

Oorzaken van verstopping:

• te weinig drinken;
• te weinig vezels in de voeding;
• te weinig lichaamsbeweging;
• niet naar het toilet gaan terwijl je wel moet;
• bepaalde medicijnen zoals antidepressiva, ijzertabletten, opiaten, parkinson medicijnen, anti-epileptica en plaspillen;
• chronisch gebruik van prikkelende laxeermiddelen; deze kunnen de darm op den duur beschadigen;
• verkeerd gebruik van de bekkenbodemspieren;
• aanleg; sommige mensen hebben minder actieve darmen;
• zwangerschap;
• psychische factoren, zoals spanning of het toilet niet willen gebruiken op een onbekende plek;
• Prikkelbare Darm Syndroom (PDS);
• een ziekte of aandoening zoals een traag werkende schildklier of een gezwel in de dikke darm.

Door voldoende te drinken, vezelrijk te eten, voldoende te bewegen en naar het toilet te gaan wanneer je aandrang voelt, kun je verstopping vaak voorkomen en verhelpen. Vergeet ook niet te ontbijten; met het ontbijt breng je de darmen op gang. Onder voldoende drinken wordt twee liter per dag verstaan. Bij vezelrijke voeding kun je denken aan volkoren- en roggebrood, aardappelen, volkoren pasta, zilvervliesrijst, peulvruchten, groenten en fruit. En voldoende beweging is ten minste een half uur per dag intensief bewegen.

Wanneer deze tips onvoldoende helpen, kun je een laxeermiddel gebruiken. Is een andere ziekte de oorzaak van de verstopping? Neem dan contact op met een arts. Bij acute verstopping (een paar dagen geen ontlasting) zijn de laxeermiddelen lactulose en macrogol eerste keus. Beiden werken door vocht vast te houden in de darmen. Bisacodyl en natriumlaurylsulfaat acetaat (Microlax klysma) kunnen worden ingezet als lactulose of macrogol onvoldoende helpt. 

• Lactulose en macrogol houden vocht vast in de darmen waardoor het volume van de ontlasting groter wordt. Hierdoor wordt de darm gestimuleerd om harder te gaan werken en wordt de ontlasting zachter. Deze middelen werken niet meteen; na een paar dagen pas merk je resultaat. Je mag ze gebruiken als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Ook voor ouderen zijn de juiste middelen.
• Bisacodyl prikkelt de darmwand en stimuleert de darmbewegingen. Ook zorgt het ervoor dat de darminhoud vocht opneemt en vasthoudt. Dit geeft een zachte ontlasting en een makkelijkere stoelgang. Als je de tablet 's ochtends op de nuchtere maag inneemt, komt de ontlasting binnen vijf uur na inname op gang. Als je deze ’s avonds inneemt, komt de ontlasting na tien uur op gang. Een zetpil met bisacodyl werkt veel sneller, meestal binnen een uur. Bisacodyl mag je niet langer dan drie dagen achter elkaar gebruiken. Anders kan je darm eraan wennen en ‘lui’ worden, met nog meer verstopping als gevolg. Bisacodyl is geschikt voor plotseling optredende verstopping (zoals op reis) of als de darmen snel leeg moeten (bijvoorbeeld bij een operatie).
• Natriumlaurylsulfaat Acetaat klysma werkt laxerend en wordt ook gebruikt om het laatste deel van de darm leeg te maken voor een darmonderzoek, darmoperatie of bevalling. De ontlasting komt binnen 5 tot 20 minuten op gang.
• Psylliumvezels, sterculiagom of gezuiverde zemelen zijn bulkvormers. Bulkvormers nemen vocht op en zwellen op in de darm, wat voor meer ontlasting zorgt. Hierdoor wordt de darm geprikkeld om harder te werken. Het is belangrijk dat je bij deze middelen voldoende drinkt: 1,5 tot 2 liter per dag. Anders kunnen ze gaan klonteren in de darm met mogelijk verstopping of afsluiting van de darm tot gevolg. Neem deze middelen dagelijks bij het ontbijt door ze op te lossen in water of sap of te mengen met yoghurt. Na een tot drie dagen zal de ontlasting op gang komen.