Te snel werkende schildklier: hyperthyreoïdie

De schildklier is een vlindervormige klier aan de voorkant van de hals, onder het strottenhoofd. De schildklier is een levensnoodzakelijk en complex orgaan, dat invloed heeft op al onze andere belangrijke organen. Zonder de schildklier en de hormonen die de klier afscheidt kunnen we niet leven. Doordat de schildklier verbonden is met veel van onze andere organen, kan een te traag werkende schildklier leiden tot veel verschillende lichamelijke klachten. Een te snel werkende schildklier wordt hyperthyroïdie genoemd.

Een teveel aan de hormonen die de schildklier produceert, kan leiden tot vervelende en mogelijk ernstige problemen die behandeld moeten worden. Een overactieve schildklier kan iedereen treffen, maar het komt ongeveer 10 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en gebeurt meestal tussen de 20 en 40 jaar.

Een overactieve schildklier kan verschillende symptomen veroorzaken, waaronder:

• nervositeit, angst en prikkelbaarheid
• stemmingswisselingen
• slaapproblemen
• aanhoudende vermoeidheid en zwakte
• gevoeligheid voor warmte
• zwelling in uw hals door een vergrote schildklier (struma)
• een onregelmatige en/of ongewoon snelle hartslag (hartkloppingen)
• stuiptrekkingen of beven
• gewichtsverlies

Ga naar de huisarts als je denkt symptomen te hebben van een overactieve schildklier. Je huisarts zal naar de symptomen vragen en als hij denkt dat je een schildklierprobleem hebt, kan hij een bloedonderzoek laten doen om te controleren hoe goed je schildklier werkt.

Als uit het bloedonderzoek blijkt dat je een overactieve schildklier heeft, kun je worden doorverwezen voor verder onderzoek om de oorzaak te achterhalen.

Vaak wordt een te snel werkende schildklier veroorzaakt door een auto-immuunziekte, een goedaardige zwelling of een virale infectie van de schildklier. In sommige gevallen kan een verhoogde aanmaak van schildklierhormoon worden veroorzaakt door het gebruik van lithium, een medicijn bij bipolaire stoornis, jodiumhoudende contrastmiddelen die vaak bij radiologische onderzoeken worden gebruikt, of jodiumhoudende geneesmiddelen, zoals amiodaron, een medicijn tegen hartritmestoornissen. In voedingssupplementen die kelp bevatten zit ook veel jodium. Wanneer hier veel van wordt gebruikt, kan het ook een te snel werkende schildklier veroorzaken. Het gebruik van kelp wordt afgeraden bij mensen die last hebben van een te snel werkende schildklier.

Een te snel werkende schildklier kan worden behandeld met medicijnen, radioactief jodium en/of een operatie. Voor welke behandeling gekozen wordt, hangt met name af van de ernst en de oorzaak van de te snel werkende schildklier.

Bij een operatie aan de schildklier, hemithyreoïdectomie genoemd, wordt de helft van de schildklier operatief verwijderd. Hierdoor produceert de schildklier minder schildklierhormoon.

Bij de behandeling met radioactief jodium vernietigt het ingespoten radioactieve jodium heel selectief een deel van de schildklier, waardoor deze te minder schildklierhormoon gaat maken. Het belangrijkste risico van deze behandeling is dat er te veel schildklierweefsel wordt vernietigd, waardoor juist een te traag werkende schildklier ontstaat.

Wanneer wordt gekozen voor de behandeling van een te snel werkende schildklier met medicijnen, wordt de schildklier volledig platgelegd met een zogenaamd thyreostaticum, meestal thiamazol (Strumazol), carbimazol of propylthiouracil. Daarbij wordt kunstmatig schildklierhormoon, levothyroxine, in een dosering die ervoor zorgt dat de bloedwaarde van T4 weer normaal wordt.