Je kind is snel afgeleid, lijkt nooit stil te kunnen zitten of reageert impulsief op alles wat er gebeurt. Je vraagt je misschien af: Is dit gewoon druk gedrag? Of zou er meer aan de hand kunnen zijn? In deze blog leggen we op een heldere manier uit wat ADHD precies is, hoe het ontstaat, en hoe je het kunt herkennen bij je kind. Ook bespreken we het verschil met ADD en wat je kunt doen als er inderdaad sprake is van ADHD.
Wat is ADHD?
ADHD is de afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder, oftewel een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Het is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis die voorkomt bij kinderen en volwassenen. Kinderen met ADHD hebben vaak moeite met concentreren en zijn erg druk en/of impulsief. ADHD beïnvloedt het dagelijks functioneren thuis, op school en in sociale situaties.
De drie hoofdkenmerken van ADHD zijn:
- Aandachtsproblemen (snel afgeleid, moeite met luisteren of opdrachten afmaken)
- Hyperactiviteit (rusteloosheid, niet stil kunnen zitten)
- Impulsiviteit (onbezonnen gedrag, eerst doen dan denken)
Er bestaan verschillende subtypes van ADHD. Sommige kinderen vertonen vooral aandachtsproblemen, anderen juist hyperactiviteit en impulsiviteit. Vaak komt een combinatie van beide voor.
Hoe ontstaat ADHD?
Hoe ADHD precies ontstaat, is nog niet helemaal duidelijk, maar er zijn sterke aanwijzingen dat erfelijkheid een grote rol speelt. Kinderen van ouders met ADHD hebben een grotere kans om het ook te ontwikkelen. Daarnaast spelen biologische factoren zoals een andere werking van bepaalde hersengebieden en neurotransmitters mee. Omgevingsfactoren zoals stress tijdens de zwangerschap, roken of alcoholgebruik door de moeder en vroeggeboorte kunnen de kans op ADHD mogelijk vergroten.
Hoe herken je ADHD bij een kind?
Het gedrag van kinderen met ADHD valt vaak op in vergelijking met leeftijdsgenoten. Hier zijn enkele veelvoorkomende signalen:
- Snel afgeleid, dromerig of vergeetachtig
- Moeite met taken afmaken of instructies volgen
- Voortdurend in beweging, wiebelen op de stoel en ongeremd klimmen en rennen
- Praat veel of roept door de klas heen
- Moeite met wachten, onderbreekt anderen of flapt er zomaar iets uit
- Stemmingswisselingen of frustratie bij kleine dingen
Let op: veel kinderen vertonen af en toe druk of impulsief gedrag. Pas als dit gedrag langdurig voorkomt, op meerdere plekken (bijvoorbeeld thuis en op school) en het het functioneren belemmert, kan er sprake zijn van ADHD. Een officiële diagnose wordt gesteld door een kinderpsycholoog of psychiater.
Wat is het verschil tussen ADD en ADHD?
Hoewel de termen ADD en ADHD vaak door elkaar worden gebruikt, is er wel degelijk een verschil. ADD is een subtype van ADHD waarbij de hyperactiviteit ontbreekt. Kinderen met ADD zijn vooral dromerig, traag in handelen, snel afgeleid en hebben moeite met plannen en organiseren. Omdat zij minder opvallen dan kinderen met klassieke ADHD, wordt ADD vaak pas later herkend.
Belangrijkste verschillen:
Kenmerk | ADHD | ADD |
Activiteitsniveau | Vaak hyperactief | Rustig of traag |
Impulsiviteit | Aanwezig | Meestal afwezig |
Aandachtsproblemen | Ja | Ja |
Herkenbaarheid | Valt op door gedrag | Valt vaak minder snel op |
Beide stoornissen kunnen grote invloed hebben op het leren en sociaal functioneren van een kind en vragen om passende ondersteuning. Twijfel je of je kind ADHD heeft? Bespreek je zorgen dan met de huisarts, leerkracht of een gedragsdeskundige. Vroegtijdige herkenning kan veel problemen voorkomen en maakt het mogelijk om je kind beter te begeleiden.