Wat maakt superfoods zo bijzonder? Wat doen ze voor onze gezondheid? En welk superfood kun je wel of liever niet gebruiken tijdens de zwangerschap? Superfoods zijn vaak vrij onbekende producten die we meestal niet dagelijks gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan tropische fruitsoorten, zoals gojibessen of inheemse producten, zoals maca. Toch kunnen we ook sommige voedingsmiddelen van eigen bodem tot superfoods rekenen, zoals boerenkool, pompoen, tomaten, appels, broccoli en spinazie. Superfoods kunnen bijdragen aan het verbeteren van je gezondheid en ze kunnen zorgen voor meer energie. Daarnaast kan superfood extra ondersteunend zijn tijdens de zwangerschap. Maar om welke superfoods gaat het precies? In dit blogartikel hebben we een overzicht gemaakt met een aantal interessante superfoods!
Wat zijn superfoods?
Superfoods zijn voedingsmiddelen die rijk zijn aan bepaalde voedingsstoffen, zoals vitaminen, mineralen of antioxidanten. Er wordt beweerd dat bepaalde producten daardoor een bijzonder positief effect kunnen hebben op onze gezondheid. Daarnaast kunnen ze bijdragen aan een sneller herstel bij ziekte. Volwaardige en gezonde voeding bestaat onder andere uit groenten, fruit, vette vis, peulvruchten, noten, zaden en haver. De benaming superfood wordt echter gegeven aan een aantal specifieke producten waarvan wij een mooie selectie hebben gemaakt.
Antioxidanten en ORAC methode
Superfoods staan veelal bekend door de hoge hoeveelheid aan antioxidanten. De ORAC methode (Oxygen Radical Absorbance Capacity) wordt gebruikt om de antioxidant capaciteit uit te drukken en onderling te kunnen vergelijken. Hoewel in 2012 onvoldoende bewijs is gebleken voor de vrije radicalen theorie in levende weefsels, worden de ORAC waardes van verschillende voedingsmiddelen nog regelmatig gepubliceerd. Het gaat hier echter vaak om vertekende waardes omdat de score sterk afhankelijk is van de geteste hoeveelheden en toedieningsvormen.
Wat zijn antioxidanten?
Wat doen antioxidanten voor onze gezondheid? Antioxidanten hebben een belangrijke rol voor ons lichaam, want ze helpen onze lichaamscellen te beschermen tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen. Zo beschermen ze ons bijvoorbeeld tegen oxidatieve stress. Ze dragen bij aan het helpen voorkomen van ontstekingen. Essentiële antioxidanten zijn vitamine C, vitamine E en selenium. Het is onduidelijk wat het effect is van hoge doseringen antioxidanten op onze gezondheid.
Welke superfoods bestaan er?
Er bestaan verschillende soorten superfoods, dit zijn zowel populaire als minder bekende producten. Hoewel ze allemaal bijzondere eigenschappen hebben voor onze gezondheid, zijn ze niet altijd geschikt om te nuttigen tijdens de zwangerschap. Wij hebben de volgende top 10 met superfoods gemaakt:
Maca poeder
Zo is bijvoorbeeld maca poeder een mooi superfood dat kan bijdragen aan een gezonde hormoonbalans. Het kan ondersteunend zijn bij bijvoorbeeld PMS klachten. Maca poeder is afkomstig van de maca wortel uit Peru. Het wordt daar al langer gebruikt ter bevordering van de gezondheid. Maca poeder bevat verschillende voedingsstoffen, zoals vitamine C, magnesium, zink, selenium, calcium, kalium, ijzer en verschillende soorten vitamine B, zoals B1 en B2.
Welke gezondheidseffecten worden er geclaimd?
Maca poeder zou het energieniveau, maar ook het libido kunnen helpen verhogen bij zowel mannen als vrouwen. De effecten van maca poeder zijn echter persoonsafhankelijk gebleken.
Wat zijn de risico’s bij gebruik? Maca poeder heeft een vrij krachtige werking waardoor het gebruik tijdens de zwangerschap wordt afgeraden.
Rauwe cacao
Chocolade dat bestaat uit minimaal 72% cacao bevat magnesium, verschillende antioxidanten, ijzer, zink en vitamine C. Daarnaast bevat het tryptofaan dat de aanmaak van serotonine helpt te bevorderen. En dat zorgt voor een goed humeur en meer ontspanning. Rauwe cacao poeder, bij voorkeur van biologische herkomst, bevat de meeste voedingsstoffen. Andere belangrijke stoffen in cacaopoeder zijn theobromine, cafeïne, fenylethylamine en vrij hoge concentraties flavonoïde-antioxidanten, zoals anthocyanen en epicathechin.
De rauwe cacao dat als superfood wordt benoemd, betreft de cacaopoeder dat naast cacaoboter overblijft nadat het gescheiden is van de cacaomassa. Chocolade is afkomstig van cacaobonen die na het oogsten een natuurlijke fermentatie ondergaan. Daarna worden de bonen gebroken en ontdaan van de dop. Vervolgens wordt het gemalen en ontstaat er cacaomassa. Hiervan wordt cacaoboter en cacaopoeder gemaakt. Chocolade wordt gemaakt van cacaomassa en cacaoboter waarna melk en suiker worden toegevoegd. Het wordt verwarmd en weer afgekoeld.
Welke gezondheidseffecten worden er geclaimd?
Hoewel de stoffen coffeïne en theobromine een stimulerende werking hebben, is de concentratie ervan in rauwe cacao en chocolade te gering om een effect te hebben op de gezondheid. Uit onderzoek (Zutphen Ouderen Studie) is gebleken dat cacao of pure chocolade een gunstig effect heeft op de bloeddruk, het hart en de bloedvaten. Dit is te danken aan de antioxidanten, namelijk de flavonoïden. Dit is gebleken bij consumptie van 4 gram cacao per dag of bij 10 gram pure chocolade. Cacao en chocolade bevat ook tryptofaan en fenylethylamine waarvan wordt geclaimd dat het zorgt voor een geluksgevoel of gevoel van verliefdheid; dit is echter niet bewezen.
Wat zijn de risico’s bij gebruik?
Het nuttigen van cacao of chocolade kan bij sommige mensen meer kans geven op een migraineaanval. Je kunt cacao of pure chocolade in normale hoeveelheden gebruiken tijdens de zwangerschap. Let er wel op dat je niet teveel suikers, verzadigde vetten en toevoegingen binnenkrijgt. Kies altijd voor een goede kwaliteit cacao of chocolade.
Chiazaad
Chiazaad is ook een mooi superfood. Het is rijk aan eiwitten dat essentiële aminozuren bevat, maar ook bevat chiazaad antioxidanten, vitamine C, calcium, fosfor, mangaan en omega-3 vetzuren. Daarnaast is chiazaad rijk aan vezels die bijdragen aan een gezonde darmflora; chiazaad kan dan ook worden ingezet bij een moeilijke stoelgang. Geweekte chiazaadjes kunnen bovendien helpen bij problemen met de spijsvertering. Chiazaad heeft ongeveer dezelfde eigenschappen als sesamzaad en lijnzaad. Naast chiazaad, wordt ook hennepzaad als superfood gezien.
Welke gezondheidseffecten worden er geclaimd?
Chiazaad zou kunnen helpen bij diabetes, een hoge bloeddruk en overgewicht. Daarnaast zou chiazaad het risico op hart- en vaatziekten kunnen verminderen; uit onderzoek is gebleken dat chiazaad goede resultaten kan hebben voor de hartgezondheid. Het is niet bewezen dat chiazaad het risico op kanker zou kunnen verkleinen.
Wat zijn de risico’s bij gebruik?
Je kunt chiazaad of lijnzaad gebruiken tijdens de zwangerschap, ongeveer één eetlepel per dag. Chiazaad heeft een bloedverdunnende werking waardoor het gebruik wordt afgeraden tijdens het slikken van bloedverdunners.
Hennepzaad
Hennepzaad is afkomstig van de planten van de Cannabis familie; het betreft hier wel een andere variëteit dan de plant waarvan ‘wiet’ wordt gebruikt voor recreatieve en medicinale doeleinden. Hennepzaad is rijk aan eiwitten en zink. Hennepzaad bevat daarnaast 20 aminozuren waarvan 9 aminozuren die ons lichaam niet zelf kan aanmaken. Bovendien bevat hennepzaad belangrijke mineralen, zoals magnesium, calcium, kalium, fosfor, mangaan en ijzer. Daarnaast bevat het, net als vette vis of visolie, omega-3 vetzuren welke een ontstekingsremmende werking hebben. Hennepzaad bevat ook omega-6 vetzuren. Hennepzaad bevat 20% alfa linoleenzuur (omega-3) en 60% linolzuur (omega-6). Het helpt het hart en de bloedvaten gezond te houden. Hennepzaad kan bijdragen aan het versterken van het immuunsysteem, maar ook ter verbetering van de hersenen. Hennepzaad bevat minimale hoeveelheden van de stoffen THC en CBD die van belang zijn bij het gebruik van cannabis als geneesmiddel. THC is de ‘high’ makende stof en komt pas vrij bij verhitting.
Welke gezondheidseffecten worden er geclaimd?
Het is bewezen dat omega-3 vetzuren en omega-6 vetzuren in de juiste verhouding kunnen bijdragen aan het verminderen van hart- en vaatziekten. Daarnaast is gebleken dat gezonde vetzuren het cholesterolgehalte kunnen helpen verlagen. Hennepzaad is een goede bron van deze vetzuren dus we kunnen aannemen dat hennepzaad hier ook een bijdrage levert. Er worden nog meer gezondheidsvoordelen geclaimd van hennepzaad. Zo zou het helpen tegen eczeem, huidveroudering, PMS en reuma. Verschillende onderzoeken hebben bij deze aandoeningen positieve effecten laten zien van omega-3 vetzuren. Er is echter voornamelijk onderzoek gedaan met de dierlijke vorm van omega-3 vetzuren EPA en DHA. Hennepzaad is een plantaardige bron van goede vetzuren. Dezelfde positieve effecten bij alfa-linoleenzuur (ALA), zoals in hennepzaad, zijn nog niet voldoende onderzocht.
Wat zijn de risico’s bij gebruik?
Hennepzaad kan in normale hoeveelheden worden gebruikt tijdens de zwangerschap. Van het gebruik van hennepzaad zijn geen nadelige effecten bekend.
Gojibessen
Gojibessen zijn helder rode besjes en worden ook wel wolfsbessen genoemd. Ze komen van oorsprong uit de Himalaya. Daarnaast worden ze commercieel geteeld op plantages aan de Gele rivier in China. In de Chinese geneeskunde worden gojibessen regelmatig gebruikt ter versterking van de lichamelijke balans. Welke gezonde stoffen bevatten gojibessen? Gojibessen bevatten verschillende vitaminen, zoals vitamine A, mineralen en aminozuren. Daarnaast bevatten ze polysacchariden.
Welke gezondheidseffecten worden er geclaimd?
Er wordt onderzocht of de polysacchariden in gojibessen werken als antioxidant en beschermer van het immuunsysteem, de lever en het zenuwstelsel. Bovendien wordt er geclaimd dat gojibessen een anti-verouderingseffect hebben; dit is echter onvoldoende bewezen.
Wat zijn de risico’s bij gebruik?
Het gebruik van gojibessen wordt afgeraden tijdens de zwangerschap omdat ze de stof betaïne bevatten dat de kans op een miskraam kan vergroten. Daarnaast wordt het gebruik afgeraden als je bloedverdunners (type cumarines) gebruikt.
Acaï bessen
Ken jij deze kleine donkerblauwe of paarse bes al? De acaïbes is afkomstig van de acaï palm en groeit in het Amazonegebied in Brazilië, Peru en Suriname. In ons land wordt voornamelijk het sap van de acaïbes gedronken, eventueel tezamen met andere fruitsoorten. De acaïbes bevat een hoge hoeveelheid aan antioxidanten, met name anthocyanen die behoren tot de flavonoïden. Dit zijn de roodpaarse kleurstoffen die ook voorkomen bij bijvoorbeeld rode kool en rode wijn. De acaïbes bevat daarnaast andere vitaminen en aminozuren hoewel niet in noemenswaardige hoeveelheden.
Welke gezondheidseffecten worden er geclaimd?
In sommige televisieprogramma’s werd de acaïbes aangeprezen als effectief superfood bij gewichtsverlies. Toch is het effect op het gewicht niet onderzocht; er werd wel een klein positief effect waargenomen op de bloedsuikerspiegel en het cholesterolgehalte. Dat de acaïbes diabetes zou genezen is onwaar gebleken; net als toename van de penisgrootte en verhoging van het libido.
Wat zijn de risico’s bij gebruik?
Het gebruik van de acaïbes of het sap ervan wordt afgeraden tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding, omdat er onvoldoende bekend is over de werking van de acaïbes.
Groene thee
Groene thee is rijk aan antioxidanten en polyfenolen die een ontstekingsremmende functie hebben. Daarnaast bevat groene thee sinecatechines en cafeïne. Sinecatechines zijn natuurlijke antioxidanten die celschade kunnen helpen voorkomen. Deze stoffen zijn bijvoorbeeld werkzaam gebleken tegen het HPV-virus. De stof coffeine heeft een stimulerende werking waardoor het de alertheid kan vergroten. Groene thee kan bijdragen aan een gezonde stofwisseling en een gezond gewicht. Groene thee verschilt van zwarte thee doordat groene thee een minimale fermentatie heeft ondergaan. Van oorsprong komt groene thee uit China, Afghanistan, Japan en Pakistan. Groene thee is de laatste jaren echter ook bij ons steeds populairder geworden. Kies voor een hoogwaardige kwaliteit groene thee voor de beste effecten.
Welke gezondheidseffecten worden er geclaimd?
Hoewel er verschillende heilzame effecten worden toegewezen aan het drinken van groene thee, zijn de meeste hiervan niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd. De best bewezen effecten van groene thee zijn de werkzaamheid tegen genitale wratten veroorzaakt door het HPV virus (humaan papillomavirus) en het stimulerende effect op de mentale alertheid. Andere onderzoeken laten gezondheidseffecten zien, zoals een verminderd risico op kanker in blaas, slokdarm, eierstokken en alvleesklier. Daarnaast een verminderd risico op de afzet van vetachtige stoffen in de bloedvaten en daling van het LDL-cholesterol, bloeddruk verlaging, verminderde kans op hart- en herseninfarcten en vermindering van de groei van abnormale cellen in de baarmoederhals na infectie door het HPV virus. Bovendien kan groene thee een verminderde kans geven op het ontwikkelen van Alzheimer dementie.
Wat zijn de risico’s bij gebruik?
Groene thee kan worden gedronken tijdens de zwangerschap hetzij met mate en bij voorkeur niet meer dan drie koppen per dag. Dit vanwege de nadelige effecten van teveel cafeïne, zoals hartkloppingen, angstklachten, slapeloosheid en maag- of darmklachten. Het gebruik van groene thee wordt afgeraden in combinatie met bepaalde medicijnen, zoals het antikankermiddel bortezomib. Het kan de werking ervan beïnvloeden.
