Eigenlijk wordt de benaming zweepslag (whiplash) voor twee heel verschillende blessures gebruikt: De beruchte nek-whiplash en de zweepslag in de kuitspier. Bij de nek komt de benaming door de veroorzakende beweging: een snelle beweging heen en een vaak nog snellere beweging, als reactie, in de tegenovergestelde richting, als bij het laten klappen van een zweep. Bij de zweepslag in de kuit wordt meer het gevoel bedoeld alsof je door een zweep van achteren op de kuit wordt geslagen.
De zweepslag in de kuit
De plotse scherpe pijn wordt veroorzaakt door het scheuren van een spier. Meestal scheurt de spier niet helemaal door, maar ontstaat er wel een scheur, die zeer pijnlijk is. Vaak zien we een bloeduitstorting: een blauwe verkleuring in de spier. Wanneer deze niet zichtbaar is, kan hij dieper zitten. Dus ook zonder dat zogenaamde hematoom (bloeduitstorting) kan er sprake zijn van een beschadigde spier!
Bij een zweepslag kun je niet meer zonder pijn op het been steunen en zul je op jouw tenen gaan staan en lopen (of beter gezegd: strompelen). Je hebt waarschijnlijk het idee een schop van achteren tegen de kuit te hebben gekregen.
Wat kun je doen om een zweepslag te voorkomen?
Een goede warming-up is belangrijk. De spieren rustig warm laten worden voor een grote inspanning is erg belangrijk voor de preventie van sportblessures, de spierscheur hier in het bijzonder. Rekken en strekken zijn niet nodig. (Echt waar, dit is wetenschappelijk bewezen.) Een koude spier rekken is zelfs vragen om problemen.
Een goed doorbloede spier kan toch scheuren bij extreme belasting, dus dan heeft de sporter gewoon pech, maar de kans is kleiner. Ook een algemeen goede voorbereiding is van belang als preventiemiddel. Wanneer je goed getraind bent, zijn jouw spieren gewoon sterker. Dus ken je grenzen! Doe geen dingen die je (nog) niet aankunt. We zien dit soort blessures veel bij mannen in de midlife crisis (sorry, heren!) die denken dat ze hetzelfde kunnen als twintig jaar geleden.
Wat te doen als je een zweepslag vermoedt?
Direct na het optreden van de zweepslag is koelen een goed idee. Ijs of een coldpack dus. Let op bij het gebruik hiervan: plaats het ijs of de coldpack niet direct op de huid! Doe er een theedoek tussen. Een handdoek kan natuurlijk ook, maar is vaak weer te dik, waardoor het koeleffect weg is. Langer dan twee uur na het trauma (het blessure moment) heeft koelen al minder zin. Dan is de bloeding meestal al gestopt. Gebruik je bloed verdunnende medicijnen, koel dan wat langer.
Vervolgens is het verstandig een fysiotherapeut te raadplegen. Deze kan eventueel een tape aanleggen waarmee de belasting van de kuitspier wordt verminderd, zodat je wel een beetje kunt lopen. Dat is beter dan helemaal stilzitten. De scheur mag niet extreem belast worden, maar een beetje belasten zorgt voor een sneller herstel. Eerst wordt in de spier een ‘noodreparatie’ uitgevoerd. Er ontstaat littekenweefsel. Met dat littekenweefsel kun je weer redelijk functioneren. Voor een volledig herstel kan tweehonderd dagen nodig zijn! Dan liggen alle spiervezels weer op de juiste wijze gerangschikt voor een honderd procent functie. Maar geen zorg; je hoeft niet al die tijd met de tape te blijven lopen. Deze kan, afhankelijk van jouw klachten, meestal weer na een paar weken worden weggelaten.
Coldpacks en andere sportproducten vind je hieronder:
Coldpacks
Tip voor sporters: Investeer eens in een paar coldpacks. Wist je dat er ook packs bestaan, die zowel koud als warm kunnen worden gebruikt? Voor koud gebruik stop je hem in de vriezer, voor warm gebruik in de magnetron.
De beste coldpacks:
- De Star Balm Cold Packs* worden gebruikt als lokale behandeling voor pijnlijke spieren en gewrichten. Star Balm Cold Packs biedt onmiddellijke verkoeling en is ideaal voor de eerste behandeling van spierpijn bij schouders, rug, knie en andere bewegende lichaamsdelen. Cold Packs zijn ideaal bij behandeling van blessures bij afwezigheid van ijs of een ijskast en kunnen makkelijk meegenomen worden.
- Nexcare™ ColdHot Therapy Pack Classic*: Natuurlijke therapeutische werking van koude en warmte. Kompressen kunnen worden gebruikt voor warmte- of koude therapie en zijn een praktische oplossing voor wie een natuurlijke behandeling prefereert zonder medicijnen. Gebruik koude kompressen bij spanningshoofdpijn, koorts (niet bedoeld om de lichaamstemperatuur te verlagen), acute verwondingen (kneuzingen, kleine builen), verstuikingen, bijv. van enkel, knie, elleboog of schouder, of zwelling als gevolg van kneuzing/letsel. Gebruik warme kompressen bij stijve nek of schouders, artritis/reumatoïde artritis (zonder acute ontsteking) zoals polyartritis, wanneer je het koud hebt (gebruik als warmwaterfles), bij pijn in de onderrug, menstruatiepijn, pijnlijke knie of algemene stijfheid van de beenspieren en bij buikpijn (uitsluitend als gevolg van spierspanning). Uitsluitend voor uitwendig gebruik. Niet gebruiken op een beschadigde of gevoelige huid.
Lees ook ons artikel over hamstringblessures.
