Parkinson en seks

Wanneer je de ziekte van Parkinson hebt is een verminderde seksuele functie vrijwel onvermijdelijk. Van gebrek aan seksueel verlangen tot een laag libido en problemen met het krijgen van orgasmes, deze chronische, progressieve, neurologische ziekte kan de seksualiteit op de een of andere manier aantasten.

Parkinson tast het autonome zenuwstelsel aan, dat de seksuele reactie en het functioneren regelt. Parkinson zorgt ervoor dat dopamine producerende zenuwcellen afsterven. Aangezien dopamine een chemische stof is die signalen doorgeeft tussen delen van de hersenen die gewoonlijk soepele spierbewegingen coördineren, is dit op twee fronten van cruciaal belang voor de seksuele functie.

Ten eerste kan de bovenstaande dopamine daling leiden tot een verminderde geslachtsdrift en seksuele belangstelling. Ten tweede wordt aangenomen dat de lagere dopamine niveaus die hiervan het gevolg zijn, leiden tot evenwichtsverlies, veranderingen in looppatroon en -houding, spierstijfheid, bradykinesie (het vertragen van beweging en spontane activiteit), en trillingen in rust. De symptomen van Parkinson kunnen ook worden gezien in:

1. Verminderde seksuele coördinatie: In het algemeen kunnen vertraagde bewegingen, spiertrekkingen en stijfheid een belemmering vormen voor het vrijen. De lichamelijke pijn die daarmee gepaard gaat kan seks ook pijnlijk of ongemakkelijk maken. De persoon met Parkinson is vaak vermoeid en niet in staat zijn lichaamsbewegingen onder controle te houden.
2. Erectiestoornis: Aangezien de ziekte van Parkinson invloed heeft op het centrale zenuwstelsel, kunnen mannen met de ziekte van Parkinson niet in staat zijn een erectie te krijgen of te behouden, laat staan te ejaculeren. Problemen met de bloedcirculatie naar de penis en de bekkenspieren kunnen verder leiden tot een erectiestoornis.
3. Vaginale droogheid: Vrouwen met de ziekte van Parkinson kunnen last hebben van onvoldoende smering, wat leidt tot pijnlijke seks en vaak tot blaasontstekingen.
4. Gebrek aan orgasmes: Door verminderd seksueel gevoel en functioneren kunnen beide geslachten geen orgasme krijgen, zelfs als ze seksueel actief zijn.
   
5. Hyperseksualiteit: Hoewel dit bij een heel klein percentage van de Parkinsonpatiënten voorkomt, kan iemand een dwangmatige seksuele drang ontwikkelen door Parkinson medicijnen (levodopa gecombineerd met een dopamine agonist).

Wanneer je zit met een probleem is het allerbelangrijkste om dit eerst bespreekbaar te maken. Dit kun je doen met een Parkinsonverpleegkundige of een neuroloog. Problemen met seksualiteit is nog altijd een lastig onderwerp om aan te kaarten, doordat het een gevoel van schaamte opwekt. Het is daarom goed om te beseffen dat een Parkinson verpleegkundige en neuroloog bekend zijn met deze problemen. Zij zullen ook gericht naar problemen met seksualiteit en intimiteit vragen.

Soms kan de neuroloog door een aanpassing in de medicatie de problemen deels wegnemen. Ook kan het praten over de problemen leiden tot meer begrip bij partner en patiënt. Als problemen ingewikkelder zijn, kunnen patiënten en partners worden doorverwezen naar een seksuoloog. Die kan helpen wederzijds begrip te kweken voor de veranderende situatie en gevoelens van partner en patiënt. Ook kunnen stimulerende hulpmiddelen worden besproken, of variaties in houdingen om bijvoorbeeld het krijgen van een orgasme makkelijker te maken of het vrijen voor vrouwelijke patiënten minder pijnlijk te maken, met bijvoorbeeld glijmiddel. Belangrijk is dat de voorgestelde oplossingen goed bij jou passen.